Herken je dit?
Je wilt verandering. Dat het weer zo goed is als vroeger. Of helemaal nieuw. Je zou je weer je geliefd willen voelen. Zeker willen weten dat je ertoe doet en op nummer één staat voor je partner. Je wilt gezien worden en gewaardeerd in wat je doet en geeft. Je wilt kunnen lachen, vrijen, ontspannen. Het gevoel terug dat je leven van jou is.
Wij bieden de plek, de ervaring en de kennis om jullie samen een nieuw begin te helpen maken.
Je bent welkom op Oostum.
Herken je dit?
Je wilt verandering. Dat het weer zo goed is als vroeger. Of helemaal nieuw. Je zou je weer je geliefd willen voelen. Zeker willen weten dat je ertoe doet en op nummer één staat voor je partner. Je wilt gezien worden en gewaardeerd in wat je doet en geeft. Je wilt kunnen lachen, vrijen, ontspannen. Het gevoel terug dat je leven van jou is.
Wij bieden de plek, de ervaring en de kennis om jullie samen een nieuw begin te helpen maken.
Je bent welkom op Oostum.
Niemand is hetzelfde. In de loop van 25 jaar ervaring met het begeleiden van mensen hebben we geleerd dat een vaste werkwijze of methodiek uit een boekje niet volstaat. Het gaat om jou, om jullie. Opgeleid als relatietherapeut maken we gebruik van een aantal kaders. Onder andere EFT, Voice Dialogue en Geweldloze Communicatie. Maar we sluiten vooral aan op wat nu, in dit moment, voor jullie nodig is en zetten in wie we zijn als mens:
• onbevooroordeeld (we zien jullie- en zijn er voor allebei),
• echt en open (we zijn aanwezig als onszelf en reageren ook vanuit daar),
• creatief (we denken breed, vinden niets gek)
• empathisch (we luisteren, voelen en proberen te begrijpen)
• geduldig (we nemen tijd waar tijd nodig is, zonder het doel uit het oog te verliezen)
Losse gesprekken | € 100,00 per uur |
Relatietherapie 3-daagse (exclusief overnachtingen) | € 1497,00 |
Jullie gezamenlijke beslissing dat je toe bent aan een ‘relatie 2.0’.
Je gaat op zoek naar een relatietherapeut. Dat is een ingewikkelde zoektocht. Hoe weet je of je ‘een/de goeie’ te pakken hebt? Je kunt kijken naar opleiding, certificering, gebruikte methodieken, ervaring. Het geeft vertrouwen als iemand goed opgeleid is en daarmee ‘gekeurd’ door vakgenoten. De keuze voor de ‘juiste’ therapeut voor jou is echter vaak veel meer een persoonlijke dan een formele kwestie. Wij vinden een uitgebreide kennismaking juist hierom heel erg belangrijk. We trekken daar standaard een uur voor uit en het kost nog niets. Tijdens dit gesprek krijgen jullie de gelegenheid alle vragen te stellen die je op voorhand hebt en maken wij met jullie een eerste inventarisatie van jullie situatie. Aan het einde van het gesprek hebben jullie als het goed is antwoord op de vraag of je ons je probleem toevertrouwt, of het prettig genoeg aanvoelt. En wij kunnen aangeven wat we al dan niet denken voor jullie te kunnen betekenen. Kennismaken kan live hier Op Oostum, telefonisch of Videobellen (Zoom, WhatsApp) Meer weten over de zoektocht naar een therapeut? Kees bijvoorbeeld: https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/hoe-vind-je-wel-een-goede-relatietherapeut/
Jullie bereiden je voor op het eerste gesprek door op papier een aantal vragen te beantwoorden die we je toesturen. Het zijn vragen over jouw persoonlijke beleving van de relatie en je achtergrond. Het beantwoorden van de vragen heeft een dubbele functie.
De gesprekken zijn gestart. De eerste stap is nader onderzoek op basis van wat al duidelijk is geworden in fase 2 en 3. Hoe reageren jullie op elkaar? (Sinds wanneer) is daarin iets veranderd? Hoe voelt dat? Welke veranderingen in jullie leven, welke mensen, welke andere invloeden spelen een rol? Welke patronen kunnen we ontdekken in jullie reacties op elkaar? Wij (of één van ons) verzamelen informatie door naar jullie te luisteren en te kijken. We fungeren als als ‘spiegel’ door jullie te vertellen wat we waarnemen. Dat helpt vaak al bij het ontwarren. Daarnaast vertellen we in deze fase iets over hoe patronen en relaties werken, om jullie ook op die manier te helpen begrijpen wat er tussen jullie gebeurt. Ondertussen leer je in dit proces je therapeut een beetje kennen en vice-versa.
De patronen, welk gedrag bij de één welk gedrag op bij de ander oproept, zijn helder. We gaan ontdekken welke gevoelens de motor zijn onder dat gedrag. Vaak zijn dat kwetsbare gevoelens zoals pijn, angst, verdriet, woede. Gevoelens die iedereen nodig heeft. Ze hebben een functie. Veel mensen hebben geleerd ze verborgen te houden voor de ander en soms ook voor zichzelf. Het herkennen van en erkenning geven aan dit soort gevoelens en het delen ervan met je partner is echter cruciaal voor een gezonde relatie. Het zorgt voor verbinding en een verdieping van het contact tussen jullie. Vaak ontdekken partners in deze fase nieuwe dingen over elkaar (en zichzelf) waardoor ze anders gaan kijken en voelen naar elkaar. Dit is ook het moment waarop partners stoppen met wijzen naar de ander “ja, maar jij”. Er ontstaat een anders gevoelde verantwoordelijkheid voor je eigen aandeel in de patronen.
Jullie voelen je meer verbonden. Je bent beter in staat elkaar weer echt te bereiken na een conflict of verwijdering. In deze fase gaan we ‘oude koeien’ opruimen. “Ik weet heus wel hoeveel pijn ik je daarmee deed, maar ik kan het niet ongedaan maken.” “Hou er nou eens over op!” “Ga eens vooruit kijken in plaats van achterom”. Logische reacties wanneer die ene gebeurtenis steeds weer wordt aangehaald, of juist een taboe is geworden in huis. Toch lukt dat ‘erover ophouden’ en ‘weer vooruitkijken’ meestal pas als er zorgvuldig en gericht aandacht is besteed aan de kwetsuren die ten grondslag liggen aan dit soort terugkerende ‘oude koeien’. We noemen ze ook wel relatietrauma’s. Daarmee wordt meteen iets duidelijk over de werkelijke impact van zo’n koe. Pas als de gekwetste partner werkelijk ervaart dat de ander zijn of haar pijn wezenlijk invoelt, zoals die werd ervaren op dat cruciale moment. Pas als de kwetsende partner werkelijk berouw toont over zijn of haar aandeel in het veroorzaken van die pijn. Pas dan ontstaat ruimte voor vergeven, verwerken en loslaten. Wij creëren de veilige ruimte om de drempel van het gesprek hierover samen te nemen.
Een van de belangrijkste kenmerken van een gezonde relatie is dat je je gehoord, gezien en begrepen voelt door je partner. Hij of zij is je veilige thuisbasis. De plek waar je kunt schuilen, geaccepteerd wordt zoals je bent. De plek waar je troost vindt.
Als je je zorgen maakt niet (meer) geaccepteerd te worden als je jezelf echt laat zien. Als je veilige thuisbasis om de een of andere reden niet goed bereikbaar lijkt. Als je je onbegrepen voelt of ongezien, kan dat een diep gevoel van eenzaamheid bewerkstelligen. Alles waarnaar je verlangt lijkt onder handbereik in de persoon van wie je houdt. Maar hij of zij lijkt wel een vreemde of in het beste geval een minzame huisgenoot.
Eenzaamheid binnen een relatie is in veel gevallen pijnlijker dan eenzaamheid alleen. En wat het vaak nog erger maakt is dat het lijkt alsof de ander nergens last van heeft. “We hebben het toch goed?!”
Je eenzaamheid proberen te bespreken met je partner leidt tot onbegrip en zelfs ruzie, omdat de ander zich gaat verdedigen tegen de aanval die jij helemaal niet bedoelt. Of je bent hiervoor bij voorbaat al bevreesd en begint er maar niet over.
Als mensen ons vertellen over de eenzaamheid in hun relatie gaat dat vaak gepaard met het gevoel er helemaal in klem te zitten.
Een relatietherapeut kan, wanneer dit aan de hand is, fungeren als tolk, voor beiden. Je partner leert begrijpen dat je uit bent op verbinding, niet op kritiek. Jij leert de verdediging van je partner herkennen als een vruchteloze poging tot herstel. In de meeste gevallen ontdekken jullie dan dat de behoefte aan contact wederzijds is, maar je elkaar alleen steeds niet goed begrepen hebt.
Ja, dat kan. Liefde, spanning en sprankeling hoeven niet te slijten met de jaren. We kunnen dat uit eigen ervaring zeggen. Inmiddels zijn wij meer dan de helft van ons leven samen. We zijn elkaar echt wel eens kwijt geweest in al die tijd en met wat hulp opnieuw begonnen. We kunnen beiden zeggen dat het sindsdien alleen maar leuker wordt, eigenlijk fijner nog dan in het begin. We zijn met grote regelmaat verliefd. Op elkaar ja….. Ook veel van de stellen die we begeleid hebben, hebben we dat tot hun eigen verbazing zien overkomen.
Een eerste stap naar opnieuw verliefd worden, is het onderkennen dat jullie langzamerhand gewend zijn geraakt op een bepaalde manier op elkaar te reageren. Je hebt patronen ontwikkeld in je relatie die zich steeds herhalen. Dat is onvermijdelijk en gebeurt in iedere relatie.
Die patronen voelen meestal goed en logisch. Bijvoorbeeld;
Maar ze gaan in de weg zitten of knellen als ze (te) vanzelfsprekend worden.
Hoe meer je je bewust bent van ‘hoe jullie het altijd doen’. Hoe meer daar samen en met open vizier naar kunt kijken. Hoe beter je kunt besluiten of dit ook is hoe je het wilt. Laat maar eens een meningsverschil ontstaan daarover, daar wordt het spannender van.
Spreek af om te experimenteren, gericht dingen anders te doen dan je gewend bent. Verras elkaar. Niets werkt beter om verliefd te worden dan een beetje onvoorspelbaarheid, steeds opnieuw moeten ontdekken wie je naast je hebt.
Wees wel zorgvuldig, bespreek het als het echt onveilig gaat voelen en geef altijd gehoor als de ander zo’n signaal afgeeft. Een voorwaarde om de durven koorddansen is dat er een net onder hangt.
Denk je dat het nog kan? Is het mogelijk dat het gevoel weer terugkomt? Heeft het nog zin om in therapie te gaan? Allemaal vragen die mensen vaak stellen tijdens een kennismakingsgesprek.
Onze stelling is dat het in bijna alle gevallen zinvol is om in therapie te gaan. Ook als je uiteindelijk toch besluit uit elkaar te gaan is het belangrijk om contact met elkaar te maken over wat er met jullie gebeurd is. De ander en jezelf (opnieuw) te leren begrijpen. Om met zo min mogelijk wrok te kunnen beginnen met het rouwproces.
Begrip en elkaar eindelijk weer eens kunnen bereiken (zonder ruzie) betekent meestal een nieuw begin. Je leert elkaar opnieuw en soms voor het eerst echt kennen. Het begin van relatie ‘twee punt nul’. Hoe die er ook uit gaat zien.
Het antwoord op de eerste twee vragen luidt dan ook met grote regelmaat “ja!”. De weg naar dat antwoord is een gezamenlijke ontdekkingstocht. Een ontdekkingstocht waarin het ongemakkelijk en spannend kan zijn degene die je door en door dacht te kennen opnieuw te gaan zien. We hebben mensen in verbinding afscheid zien nemen. En we hebben mensen verliefd op elkaar zien worden in die spanning, na 20 jaar huwelijk.
Wanneer je relatie onder druk staat lijkt het soms wel of je in alles van elkaar verschilt.
Jij hebt bijvoorbeeld echt orde nodig om je heen om rust in je hoofd te krijgen, terwijl je partner steeds slordiger wordt in het spullen laten slingeren. Of jouw behoefte om er even ‘uit’ te gaan en een vakantie te plannen wordt gedwarsboomd doordat je partner juist steeds minder behoefte lijkt te hebben aan vrije tijd en alleen maar harder gaat werken.
Hoe meer irritaties er over en weer over ontstaan, hoe harder je gaat twijfelen over jullie relatie én hoe meer behoefte jij krijgt aan vakantie of orde, terwijl je partner steeds harder gaat werken of meer rommel gaat maken. Oftewel de tegenstellingen worden steeds groter.
Hoe werkt dit? Pas je niet (meer) bij elkaar, of is er iets anders aan de hand?
Opposites attract. Ieder mens heeft een aantal kwaliteiten of krachtkanten. Marga bijvoorbeeld wordt door iedereen herkend als zorgzaam, gevoelig en flexibel. Zo is ze gegroeid, omdat die eigenschappen het beste werkten in de omgeving waarin ze is grootgebracht. Deze kanten ontwikkelen heeft haar beschermd, geliefd en succesvol gemaakt.
Daar tegenover staan kanten die minder goed ontwikkeld zijn. Vaak eigenschappen waarmee je in het verleden ervaringen van pijn, kwetsing of afwijzing hebt opgedaan. Daardoor heb je ze ‘afgeleerd’ of onbewust afgezworen. Marga vindt het moeilijk voor zichzelf op te komen, zakelijkheid en het bewaken van structuur gaan haar ook niet goed af. Haar man, Jos, blinkt juist uit in deze laatste eigenschappen. Hij is op zijn beurt niet zo sterk in het aanvoelen van wat anderen nodig hebben en heeft moeite met ongeplande veranderingen en schakelen.
Het is niet toevallig dat deze twee mensen zich tot elkaar aangetrokken voelden. Marga mist in zichzelf de eigenschappen die Jos voor haar aanvult en vice versa. Ze hebben elkaar nodig om zich ‘compleet’ te voelen. Er ontstaat een positief bindingspatroon.
Als je je beiden ontspannen, veilig en verbonden voelt werkt dat goed. Bij verlies van verbinding, pijn, verdriet, kwetsing gaat het vaak mis. Er gebeuren twee dingen:
Oftewel, beiden zet je (onbewust) het gereedschap in dat je tot je beschikking hebt om kwetsing te voorkomen of op te lossen. Beiden bereik je precies het tegenovergestelde effect; een allergische reactie bij de ander. De kwetsing en het verlies van verbinding groeien in plaats van af te nemen. Je polariseert steeds verder en raakt gevangen in een negatief bindingspatroon.
De weg hieruit bestaat uit drie onderdelen:
Kortom, als je twijfelt of je (nog) wel bij elkaar past betekent dat vaak dat je gevangen zit in een negatief bindingspatroon. Dat kan juist, is onze ervaring, een prachtige vruchtbare bodem betekenen voor individuele en gezamenlijke groei.
De afgelopen 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar wat liefde nu eigenlijk is. Sue Johnson (Emotionally Focussed Therapy, EFT) heeft daarin een aantal prachtige ontdekkingen gedaan die haar methodiek enorm succesvol maken.
Wat zij zegt is dat de verbinding die twee volwassenen leggen in een liefdesrelatie dezelfde kenmerken heeft als de verbinding die een kind maakt met zijn ouders:
De ouder is (als het goed gaat) ‘thuishaven’ voor het kind. Het voelt zich veilig doordat:
Die veiligheid, vervat in deze drie kenmerken verwacht je ook van je geliefde; emotionele toegankelijkheid, bereikbaarheid en betrokkenheid. Dat is de basis die nodig is voor een verbinding die goed voelt.
Maar een liefdesrelatie is geen ouder-kind relatie. Je bent als geliefden als het goed is niet volledig afhankelijk van elkaar. Je hebt, naast het toegankelijk, bereikbaar en betrokken zijn bij de ander ook je eigen behoeften. Behoeften die niet altijd stroken met wat de ander van je nodig heeft. Dat is nu en dan ingewikkeld, maar het houdt de relatie ook sprankelend en levend.
Als de relatie is gaan voelen als een sleur betekent dat meestal dat er iets scheef is gezakt in de balans. Er is in verhouding te veel aandacht geweest voor het behoud van het veilige gevoel. Het onafhankelijk van elkaar voorzien in je eigen behoeften, ook al wordt de ander daarvan niet altijd blij, is ondergesneeuwd geraakt. Jullie relatie gaat dan meer aanvoelen als een ouder-kind relatie. Veilig, maar saai. We komen nu en dan zelfs stellen tegen die elkaar aanspreken met pa en ma…
Om te ontdekken wat jij jezelf ontzegt om de verbinding niet te schaden kun je een tweetal vragen beantwoorden:
Dit in een veilige setting met elkaar bespreken levert vaak al verrassingen en daarmee nieuwe levendigheid op. Het laat zien dat jullie twee verschillende mensen zijn en er nog wat te ontdekken valt.
We hebben eens een huwelijk bijna zien stranden, omdat de man vergeten was de vieze luier van één van de kinderen van de wastafel te halen en in de luierbak te doen, nadat hij de kinderen in bad had gedaan. Ook klachten over het verkeerd inruimen van de afwasmachine of het nog steeds niet hebben opgehangen van die kapstok hebben we aanleiding zien worden voor grote ruzies en zelfs een mogelijke breuk.
Dat was de druppel die de emmer deed overlopen, vertellen partners ons woedend. Vaak worden ze zelf overvallen door de heftigheid van hun reactie. Hoe kun je zo’n ruzie krijgen over zoiets kleins?
Om stellen te helpen zichzelf en elkaar beter te begrijpen introduceren we hier vaak het begrip ‘ondertiteling’. Wat de heftigheid van een reactie veroorzaakt is meestal niet wat de ander precies doet of zegt, maar de betekenis die door de ontvanger aan de woorden of het gedrag gegeven wordt; de ‘ondertitel’ die iemand er in leest.
In het voorbeeld met de luier was de ondertitel die de vrouw las in de achterlaten luier: “ik heb (letterlijk) schijt aan jou. Het interesseert me niet hoe hard jij je best doet om het huis schoon te houden voor het gezin”. Haar woede ging niet over die luier, maar over de conclusie die ze eruit trok: “hij ziet me niet, hij is niet betrokken bij me”. Die conclusie raakte aan de basisveiligheid in haar relatie en deed ongelofelijk veel pijn. Ineens wordt de intensiteit van haar woede verklaarbaar.
Haar man was zich van geen kwaad bewust. Hij had immers zijn betrokkenheid en liefde getoond in het, na een zware werkdag, uitgebreid de tijd nemen om zijn kinderen in bad te doen. In de woedende uitbarsting over de luier las hij de kraakheldere ondertitel “jij bent mijn liefde niet waard, je kunt nooit voldoen aan mijn verwachtingen”.
Heftige ruzies over “niks” gaan dus in de regel eerder over “alles”. Namelijk de veiligheid van de verbinding, of er van je gehouden wordt om wie je bent, of je gezien en gekoesterd wordt. Echter het ontcijferen van een boodschap, het trekken van conclusies gaat in de regel zo snel dat je beiden niet in de gaten hebt wat er eigenlijk gebeurt.
In relatietherapie spelen we de ‘film’ van dit soort voorvallen daarom in slow-motion af om samen de ondertitels te ontcijferen. Wanneer stellen de pijn en het verdriet gaan uitwisselen die schuil gaan onder de woede, transformeert een voorval dat eerst aanleiding gaf voor grote ruzie in een kans om elkaar troost te bieden en opnieuw te verbinden.
Jij voelt je niet gelukkig in de relatie. Je partner is ook niet blij, maar hij of zij zegt er vooral last van te hebben dat jij niet gelukkig bent. Wat hem/haar betreft is er niets aan de hand. Het lijkt daarmee alsof jullie problemen allemaal hun oorsprong hebben bij jou. In ieder geval in de beleving van je partner, denk je.
Als je je hierin herkent vormt het eenzame (schuld)gevoel dat dit je oplevert waarschijnlijk nieuwe aanleiding om ongelukkig te zijn met je relatie. De slang bijt in zijn eigen staart. Het wordt een zichzelf versterkende looping.
Het kan heel goed voorkomen dat er inderdaad een verschil is tussen jullie in de mate waarin je lekker in je vel zit. Als jij bijvoorbeeld kampt met downheid, midlife of de overgang. Terwijl je partner daar op dat moment in zichzelf geen last van heeft.
Zelfs, of misschien wel juist in zo’n situatie is je relatie de plek waar je steun en begrip hoopt te vinden.
Als je rondloopt met de vraag: “het ligt toch niet alleen aan mij” ervaar je die steun en dat begrip mogelijk op dit moment niet.
Meestal betekent dat, dat wat er verder ook in jou aan de hand is, er in ieder geval tussen jullie ook iets mis gaat. Jullie zitten gevangen in een patroon dat het er voor beiden niet fijner op maakt. Het kenmerk van een patroon is dat er geen schuldige of beginner is. Je raakt samen verstrikt in je reacties op elkaar.
Daar kun je ook samen iets aan doen.
Staat je partner er (nog) niet voor open? Dan kun je beginnen met het (onder begeleiding) zelf gaan onderzoeken van het patroon. Onze ervaring is, dat als één van beide partners het patroon leert begrijpen en de ‘strik’ kan zien, er vaak al iets verandert. Kijken naar een patroon voelt namelijk heel anders dan kijken naar een partner die jou niet serieus neemt.
“We kennen elkaar ‘door en door’”, vertelde eens een en stel dat al 40 jaar getrouwd was. Direct gevolgd door: “maar we begrijpen elkaar niet meer.”
Bijzonder, zou je zeggen. Toch gaan die twee uitspraken wel vaker hand in hand.
Mensen zijn gewoontedieren. Wat ze op de automatische piloot kunnen uitvoeren, doen ze ook. Dat bespaart energie en maakt ruimte vrij voor nieuwe dingen, veranderingen of uitzonderingen waar je aandacht voor nodig hebt. Over fietsen en lopen hoef je niet meer na te denken. Het gaat vanzelf. Een mooi voorbeeld uit eigen ervaring was het verplaatsen van mijn prullenbak naar een andere hoek van de keuken. Ik liep nog zeker 3 maanden naar de verkeerde hoek van de keuken als ik iets weg wilde gooien en er niet heel bewust bij was met mijn hoofd. De gewoonte/ energiebesparingsmodus was daar even niet zo handig.
Dit principe geldt ook in de omgang met nabije anderen. Als je eenmaal weet dat je geliefde niet van witlof houdt of graag melk in de koffie heeft, stop je met ernaar te vragen. Je weet immers al wat het antwoord gaat zijn. Na verloop van tijd denk je er helemaal niet meer over na. De witlof loop je onbewust voorbij op de groenteafdeling en precies het juiste scheutje melk in de koffie wordt een automatisme. Dat spaart energie. Hoe langer je bij elkaar bent, hoe meer van dit soort automatismen er ontstaan. Op den duur hoef je steeds minder te vragen. Je weet het antwoord immers al. Dat spaart energie. Je kent elkaar.
Maar mensen zijn geen prullenbakken, die blijven staan waar je voor het laatst hebt aangetroffen of neergezet. Ze verplaatsten zichzelf, zodat je steeds bewust moet blijven kijken in welke hoek van de keuken ze nu weer staan. Als je tenminste geen vuilnisbelt wilt creëren in de hoek waar je automatisch naartoe blijft lopen.
Mensen ontwikkelen, groeien, veranderen. Van smaak, interesse, gedachten. Hoe meer aannames, gewoonten en automatismen er ontstaan naarmate je elkaar beter leert kennen. Hoe meer je van de ander een prullenbak maakt, die blijft staan waar hij staat. En hoe minder je de ander nog ziet als een levend, veranderend wezen, waaraan je nieuwsgierige vragen stelt over hoe hij/zij de koffie het liefst drinkt.
Om elkaar te blijven begrijpen en volgen is het nodig je aannames en automatismen regelmatig met de ander te checken. De ander behandelen met de zelfde ruimte en aandacht die je reserveert voor nieuwe dingen, veranderingen of uitzonderingen. Zodat je, waar nodig je koers op tijd kunt bijstellen naar een andere hoek van de keuken, of de ander kunt verrassen met een kopje thee. Leven met iemand die je iedere dag opnieuw leert kennen is bovendien veel spannender dan leven met een prullenbak.
Wanneer je dit naar elkaar durft uit te spreken ben je over het algemeen al halverwege een succesvolle relatietherapie. Je stelt je met deze vraag beiden kwetsbaar op. Dat maakt de weg vrij om samen serieus en open onderzoek te doen naar de bron van de angst.
We willen daarbij opmerken dat we onder ‘succesvol’ versta dat er weer contact, begrip en communicatie mogelijk is. Dat betekent niet persé dat je besluit samen verder te gaan, het kan ook zijn dat je in verbinding afscheid neemt.
Hoewel deze opmerking mogelijk meteen je angst nog verder versterkt, willen we hem juist hier, toch maken. Angst is een raadgever. En niet per definitie een slechte. Het maakt je attent op mogelijk gevaar. Pas als je dat gevaar aangekeken en onderzocht hebt kun je een zuivere beslissing nemen over wat je ermee wilt.
Neem het voorbeeld van Linda en Martijn. Hun huwelijk liep al lange tijd slecht en ze waren beiden angstig dat het op de klippen aan het lopen was. In een paar gesprekken hebben we gezamenlijk beider angst onderzocht. Linda bleek vooral angstig dat ze een leven alleen niet aan zou kunnen. Ze was vanuit haar ouderlijk huis meteen gaan samen wonen met Martijn en was nooit op zichzelf geweest. Daarnaast was ze bang haar kinderen (inmiddels jonge mannen) pijn te doen. Martijn voelde zich verantwoordelijk voor Linda, ook hij was bang dat ze niet goed op eigen benen kon staan. Hij zou het zichzelf nooit vergeven als ze instortte. In zijn jongens had hij meer vertrouwen. Het zou pijn doen, maar die bleven wel staan. Door samen te zoeken naar hulpbronnen voor Linda en een stappenplan te maken voor het op eigen benen gaan staan, verbeterde hun contact en verminderde beider angst. Hun liefdesrelatie was al jaren geleden uitgedoofd. Linda en Martijn zijn opgelucht en in goed overleg uit elkaar gegaan.
Toen ik Linda een jaar later sprak had ze, na eerst een periode van rouw, een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Ze genoot van haar zelfstandigheid. Martijn en zij hebben nog steeds goed contact.
Ook Jasper en Maartje waren bang elkaar kwijt te raken. Voor Jasper bleek die angst met name te gaan over de afwijzing die hij van Maartje verwachtte als hij opbiechtte dat hij een collega gekust had. Hij liep er al maanden mee en had nog niet de moed gevonden het haar te vertellen. Hij was steeds afstandelijker naar haar en steeds meer down geworden. Hij was aan zichzelf en de relatie gaan twijfelen. Maartje had eigenlijk het gevoel dat ze hem al kwijt was en werd daar bang van. Ze was stapelgek op deze man en herkende hem bijna niet meer. Ze maakte zich ook zorgen om hem.
Kort samengevat leidde het gesprek over zijn angst en de biecht die daarbij hoorde eigenlijk meteen tot herstel van hun verbinding.
Oftewel, als je samen de bron van je angst durft te onderzoeken is de kans op herstel van verbinding groot.
Hesther komt thuis van een training. Ze roept ‘hoi’ in de gang. | N. gefocust | H. vol adrenaline, vrolijk |
Niels zit muziek te componeren als ze binnenkomt, hij kijkt niet op. | N. gefocust | H. teleurgesteld |
Hesther loopt hem iets lawaaiig voorbij en verdwijnt in haar werkkamer. | N. geschrokken, ineens erbij | H. alleen gelaten |
Niels roept haar na “hé, krijg ik geen kus?” | N. teleurgesteld, schuldig, defensief | H. aangevallen, schuldig |
Hesther roept terug, vanuit haar werkkamer. “mag ik ook even rustig thuis komen!?” | H. defensief, geïrriteerd, verdrietig | N. afgewezen, alleen |
Om eerlijk te zijn gaat het om huis- tuin- en keukenwijsheden die echt geen geheim zijn:
Dat klinkt simpel, maar juist pijnlijke zaken, kwetsuren, woede en verdriet blijken vaak moeilijk om te delen. Je wilt de ander niet kwetsen, niet opzadelen met jouw sores, je niet aanstellen. Zo hebben de meesten van ons het geleerd. De ander laten zien waar je het gevoel hebt te falen, angstig bent, baalt is griezelig. Wat als je door de mand valt, de harmonie verstoort, de ander ziet wie je werkelijk bent? Ben je dan nog de moeite waard?
Misschien reageer je op zulke gevoelens door ze juist niet te bespreken, je terug te trekken, te doen alsof ze niet bestaan, zodat het niet zo naar voelt. Misschien ga je de ander verwijten maken en wordt je boos, omdat de hij/zij er niet (automatisch) voor zorgt dat je je beter gaat voelen. Over het algemeen doen wij mensen alles liever dan laten zien dat we ons kwetsbaar voelen.
Dus voor het bewaren van de ‘sprankel’ is lef nodig, risico’s nemen. De hulp en veilige aanwezigheid van een onbevooroordeelde derde (bijvoorbeeld een relatietherapeut) kan helpen om dat risico te durven nemen.
Het verlies van contact en verbinding met je geliefde is één van de pijnlijkste gebeurtenissen in een mensenleven. En het overkomt bijna iedereen vroeg of laat een keer.
Soms is het heel duidelijk dat er iets mis is tussen jullie. Doordat één van beiden vreemd is gegaan, of aangeeft niets meer te voelen voor de ander. Doordat je doorlopend ruzie maakt, of nauwelijks meer met elkaar communiceert.
Maar veel vaker is het minder duidelijk en is er lange tijd alleen maar een vaag gevoel van ontevredenheid, leegte of verveling. Een gevoel dat eigenlijk geen bestaansrecht heeft. “Ik heb eigenlijk niets te klagen”, is een uitspraak die we veel partners horen doen. “We hebben een fijn huis, financieel gaat het goed, prachtige kinderen en leuk werk, wat wil ik nou nog meer.” Tegelijkertijd is het antwoord op die laatste vraag stiekem wel aanwezig: “ik zou willen dat onze relatie weer net zo fijn voelde als toen we hem ooit begonnen”. Meteen volgt de innerlijke reactie: “maar dat is te veel gevraagd, de liefde wordt nu eenmaal minder als je langer bij elkaar bent”.
Vaak wordt de vage onvrede als niet reëel onder het spreekwoordelijke vloerkleed geschoven en het leven gaat door. Totdat de berg onder het vloerkleed zo groot geworden is dat je er continu over struikelt. Dan ontstaan ruzies, stopt de communicatie, gaat er iemand vreemd of denkt één van beiden er plotseling over de relatie te verbreken. En ineens is het zonneklaar dat er iets ontzettend mis is.
Dat is meestal het moment waarop mensen bij ons terecht komen.